Msze św.
Spowiedź
Kancelaria
Kontakt
KLONOWANIE:
gdy człowiek staje się produktem
Dzieci w stadium embrionalnym. Współcześni niewolnicy. Nigdy nie wyraziły zgody na to, by prowadzić na nich eksperymenty. Eksploatowane ze względu na cenne komórki macierzyste, których są „bankiem”. Po osiągnięciu celów naukowych – niszczone.
Dziś w „Kąciku bioetycznym: dla wierzących i ateistów” prezentujemy przejrzyste etycznie spojrzenie na badania nad komórkami macierzystymi, w tym... klonowanie.
Zagadnienie 1: Czy można pozyskać komórki macierzyste z krwi pępowinowej?
Tak. Krew pępowinowa jest bogatym źródłem multipotencjalnych komórek macierzystych. Pozyskiwanie komórek macierzystych z krwi pępowinowej stanowi alternatywę dla technik pozyskiwania ich ze szpiku kostnego.
Zagadnienie 2: Czy w badaniach naukowych można wykorzystywać zarodki zwierzęce?
Tak. Do badania przebiegu rozwoju embrionalnego naukowcy mogą używać zarodków zwierzęcych. Większość etyków nie zgłasza zastrzeżeń etycznych wobec takich działań, co oczywiście nie oznacza, że nie istnieją żadne wymogi etyczne dla takich badań. Prof. Shinya Yamanaka dokonał swojego rewolucyjnego odkrycia indukowanych pluripotencjalnych komórek macierzystych dzięki badaniom na zarodkach myszy.
Niszczenie embrionów ludzkich nie jest więc warunkiem koniecznym dla rozwoju nauki i medycyny.
Zagadnienie 3: Czy moralnie dopuszczalne jest klonowanie człowieka?
Nie. Klonowanie jest procedurą mającą na celu stworzenie nowej istoty ludzkiej, która pod względem genetycznym byłaby identyczna z jej pierwowzorem.
W tym celu jądro komórki jajowej zostaje zastąpione jądrem komórki somatycznej należącej do osoby, którą chce się skopiować pod względem genetycznym (czyli sklonować).
Wszystkie państwa zgodne są co do tego, iż tzw. klonowanie reprodukcyjne (prowadzące do rozwoju i urodzenia nowej osoby ludzkiej) jest przestępstwem.
Niemniej w niektórych krajach akceptuje się tzw. klonowanie terapeutyczne (służące do badań naukowych nad poszukiwaniem nowych terapii różnych chorób), powołując się na jego użyteczność dla rozwoju nauki.
W trakcie procedury klonowania terapeutycznego sklonowany embrion zostaje zniszczony w pierwszym tygodniu po zapłodnieniu w wyniku pobrania z niego komórek macierzystych.
CEL NIE UŚWIĘCA ŚRODKÓW. WATYKAN A KLONOWANIE: „Klonowanie embrionów, niezależnie od przyświecających mu celów, jest sprzeczne z zasadami prawa międzynarodowego, które chroni ludzką godność. Prawo międzynarodowe gwarantuje prawo do życia wszystkim ludziom, a nie tylko niektórym jednostkom. Tworzenie istot ludzkich przeznaczonych do zniszczenia, celowe niszczenie klonowanych istot ludzkich po osiągnięciu celów naukowych, sprowadzanie istoty ludzkiej do roli sługi bądź niewolnika oraz prowadzenie eksperymentów medycznych i biologicznych na istotach, które nie wyraziły na to zgody, jest moralnie złe i niedopuszczalne. Klonowanie ludzkich embrionów stanowi również poważne zagrożenie dla obowiązującego prawa, umożliwia bowiem osobom prowadzącym eksperymenty dokonywanie selekcji i wzmacnianie pewnych cech ludzkich w oparciu o płeć, rasę itp., przy jednoczesnym eliminowaniu innych istot. Takie działania przypominają praktyki o charakterze eugenicznym, prowadzące do stworzenia «rasy wyższej» i — co za tym idzie — do dyskryminacji osób urodzonych w sposób naturalny.”/ abp Renato Raffaele Martino na forum ONZ, 2002 r.
Naukowcy postulują, aby w ocenie moralnej rozróżniać „klonowanie reprodukcyjne”od „klonowania terapeutycznego”, jednak oba typy klonowania są głęboko niemoralne ze względu na to, iż kreują ludzkie życie w warunkach sztucznych, poza aktem seksualnym, poza organizmem matki i bez udziału gamet męskich.Ponadto klonowanie terapeutyczne dąży do uśmiercenia sklonowanego dziecka na etapie wczesnego embrionu w celu pobrania od niego komórek macierzystych.
Nową istotę ludzką tworzy się wyłącznie po to, by następnie wykorzystać ją do badań, traktując niczym żywy magazyn części zamiennych.
Klonowanie reprodukcyjne, którego celem jest przekazanie życia, a nie uśmiercanie, wydaje się być – na pierwszy rzut oka – mniej kontrowersyjne moralnie niż klonowanie terapeutyczne. Jednak próba zapoczątkowania nowego życia poprzez klonowanie, zarówno terapeutyczne, jak i reprodukcyjne, jest zawsze czynem niegodziwym, niezależnie od intencji, jaka mu towarzyszy.
Jak na razie nie udało się naukowcom sklonować człowieka.
Zagadnienie 4: Wykorzystanie ludzkich embrionów do badań naukowych
Prowadzenie badań naukowych na dzieciach w stadium embrionalnym jest głęboko nieetyczne, gdyż wiąże się z wykorzystywaniem i uśmiercaniem istot ludzkich. Należy pamiętać, że dostępne są alternatywne metody badań, wobec których nie ma zastrzeżeń natury etycznej, takie jak użycie indukowanych pluripotencjalnych komórek macierzystych lub zarodków pochodzenia zwierzęcego.
Zagadnienie 5: Współcześni niewolnicy?
Przeznaczanie ludzkich embrionów do badań naukowych to nic innego jak wykorzystywanie jednej grupy ludzi do zaspokajania potrzeb innej grupy. Można nazwać to współczesnym niewolnictwem.
Zagadnienie 6: Po co embriony, skoro mamy somatyczne komórki macierzyste?
Czy można usprawiedliwić wykorzystywanie dzieci w stadium embrionalnym do badań naukowych, jeśli somatyczne oraz indukowane komórki macierzyste okazują się obiecującą alternatywą, niebudzącą zastrzeżeń moralnych?
Przypomnijmy:
Somatyczne komórki macierzyste są izolowane z organizmu dziecka lub dorosłego człowieka, np. z komórek skóry, mięśni, krwi, szpiku kostnego, komórek tłuszczowych.
Odkrycie indukowanych pluripotencjalnych komórek macierzystych (iPSC), którego dokonał wspomniany już profesor Shinya Yamanaka, wykluczyło konieczność uśmiercania istot ludzkich w embrionalnej fazie rozwoju. IPSC pochodzą z komórek dorosłego organizmu (np. z komórek skóry), które poddaje się przeprogramowaniu, czyli cofnięciu ich rozwoju, a następnie steruje się nim, by uzyskać określony typ komórek.
Więcej na ten temat w poprzednim odcinku Kącika pt. “Komórki macierzyste: na pewno szansa?”: https://www.facebook.com/notes/parafia-objawienia-pa%C5%84skiego-w-bliznem/kom%C3%B3rki-macierzyste-na-pewno-szansa/3119410534941567/
Dotychczas badania z wykorzystaniem ludzkich embrionów nie doprowadziły do opracowania przełomowych, skutecznych terapii, natomiast doprowadziły do śmierci wielu istot ludzkich na wczesnym etapie rozwoju.
Zdecydowanie bardziej uzasadnionym działaniem byłoby finansowanie i promowanie bardziej obiecujących badań z zastosowaniem indukowanych pluripotencjalnych lub dorosłych komórek macierzystych, zamiast koncentrowania się na badaniach (nad embrionalnymi komórkami macierzystymi), które nie przynoszą spodziewanych efektów i są kontrowersyjne moralnie. Ich problematyczność dobrze obrazuje poniższa tabelka.
ks. Paweł Paliga, na podstawie książki „Przewodnik: bioetyka dla młodych”
fot. jedenznas.pl
A już w przyszłym tygodniu:
Nowy rozdział Kącika.
Kres życia.
Najbardziej znaczący moment ludzkiej egzystencji.
Do zobaczenia za tydzień.
